O Magnum Mysterium

Het mysterie van Kerst in één tijdloos lied

• Zaterdag 21 dec. 20.15 uur Sint Pontianuskerk; Buorren 25, 9034 HJ Marsum
• Zondag 22 dec. 16.00 uur Dorpskerk; Van Lyndenlaan 5, 
 9244 BV Beetsterzwaag

In de donkere dagen vlak voor kerstmis 2019 voert het Leeuwarder Kamerkoor een prachtige concert uit: 
O Magnum Mysterium – Het mysterie van Kerst in één tijdloos lied, 
gedirigeerd door de vaste dirigent van het kamerkoor Eduardo López Cabello.



O Magnum Mysterium was oorspronkelijk een lied dat gezongen werd in de kloosterliturgie in de vroegmis op kerstdag, terwijl alles nog donker was. De tekst bezingt het mysterie van de geboorte van Christus ten aanschouwen van de eenvoudige dieren in de stal, en verheerlijkt Maria, in wier schoot Christus gedragen mocht worden. 
Het is het oudste kerstlied en het heeft vele componisten geïnspireerd tot het maken van prachtige muziek. Met het programma wordt een lijn getrokken via de Renaissance, Barok en Romantiek naar de moderne muziek. Hiermee wil het Leeuwarder Kamerkoor een concert geven van de verschillende muziekstijlen in de koormuziek door de eeuwen heen, 900 – 2019.

Het Leeuwarder Kamerkoor zingt verschillende versies van dit lied van een elftal componisten. 
We beginnen met een anoniem Gregoriaans gezang, door de mannen van het koor gezongen, gevolgd door een werk voor vierstemmig vrouwenkoor, gecomponeerd door Annelieke Zantinge, componist en sopraan bij het LKK. 
Naast deze uitersten in de tijd zingen we een aantal minder bekende O Magnum Mysterium’s, zoals die van Adrian Willaert, Giovanni Pierluigi di Palestrina, Pedro de Cristo, William Byrd, Giovanni Gabrieli en Gerben van der Veen (recent), maar ook de bekendste uit de geschiedenis van o.a. Francis Poulenc, Morten Lauridsen en Tomás Luis de Victoria. 
Een instrumenteel intermezzo, verzorgd door de harpiste Marga Medema, ondersteunt de gedachte van het Magnum Mysterium en zorgt mede voor een evenwichtig en aantrekkelijk programma.



Over de muziek en de componisten

Gregoriaanse muziek wordt voornamelijk gekenmerkt door éénstemmigheid (zonder begeleiding), het als regel gebonden zijn aan diatoniek en aan de modaliteit van de kerktoonsoorten en door een vrij ritme.

Adrian Willaert (1490 – 1562) was een van de veelzijdigste componisten uit de Renaissance en vanuit zijn positie in Venetië had hij een grote muzikale invloed in Europa. Zijn werk typeert zich door de versmelting van Vlaamse en Italiaanse polyfonie.

Giovanni Pierluigi di Palestrina (1525 – 1594, Italiaans) heeft een grote invloed gehad op de ontwikkeling van de katholieke kerkmuziek. Zijn muziek wordt beschouwd als een hoogtepunt in de Renaissancemuziek.

Pedro de Christo (ca 1545-1618) bracht zijn leven door in het Santa Cruz klooster in Coimbra, Portugal. Hij is één van de belangrijkste Portugese polyfonisten van de 16e en 17e eeuw.

William Byrd (1543 – 1623) wordt gerekend tot de zogenaamde virginalisten, componisten die werken voor virginaal of klavecimbel schreven. Hij werd op 20-jarige leeftijd al benoemd tot organist van de kathedraal in Lincoln.

Tomás Luis de Victoria (1548 – 1611) was een belangrijk Spaans componist. Zijn muziek reflecteert zijn gecompliceerde persoonlijkheid, en geeft uiting aan de onstuimigheid van de Spaanse mystiek en religie.

Giovanni Gabrieli (1555 – 1612), Venetiaan, geldt als een schoolvoorbeeld van de veranderde zeitgeist die het begin inluidde van een nieuw tijdperk: de Barok. Hij ontwikkelde een bijzondere polychorale techniek (cori spezzati).

Francis Poulenc (1899 – 1963), een Franse, autodidactische componist, wist nieuwe melodieën te maken in een tijd waarin men van mening was dat er op dat terrein weinig nieuws meer te ontwikkelen was.

Morten Lauridson (1943) groeide op in de staat Oregon zoon van Deense immigranten. Hij heeft een groot aantal geestelijke composities op zijn naam staan. Zijn werk heeft een sterk mystiek karakter.

Gerben van der Veen (1965) is een hedendaags componist. Vooral het schrijven voor koor boeit hem enorm vanwege het extra facet van de tekst en het feit dat hij als koordirigent goed in staat is de mogelijkheden van het ensemble te benutten.

Annelieke Zantinge (*1991, Leeuwarden) studeerde Composition for the Media aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. Ze heeft in 2014 haar Bachelor afgerond. Tevens heeft zij haar Master Creative disign for Digital Culture behaald. 
Annelieke heeft o.a. in 2018 muziek gecomponeerd voor Sounddesign 11Fontains voor de Culturele hoofdstad Leeuwarden. Ook heeft zij als Componist Fries Museum LEEUWARDEN voor de Tentoonstelling “Breien” muziek geschreven. Verder heeft zij voor meerdere korte films muziek gecomponeerd, is zij actief als pianiste en zingt zij o.a. als sopraan in het Leeuwarder Kamerkoor. Het werk van Annelieke Zantinge is geschreven in opdracht van het Leeuwarder Kamerkoor en gaat met deze concerten in première.

Marga Medema is harpiste en harptherapeut in Olterterp, Beetsterzwaag, http://www.thetravellingharp.com/home/2
Marga Medema (*Utrecht) studeerde harp aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag, bij dhr. Edward Witsenburg. Daarna volgden jaren van lesgeven, concerten; zowel solo als met fluit/harp duo, als ook in div. orkesten. 
Na het behalen van het staatsexamen harp bij mevr. Erika Waardenburg verhuisde zij naar Friesland. 
Gezinsleven en de stress van het vak maakten dat zij de harp een tiental jaren aan de kant zette. Hoewel zij daarna toch weer en concertharp kocht, bleef de stress.
De opleiding IHTP (International Harp Therapy Program) in de V.S. die zij in 2008-2009 volgde, bracht haar terug naar de basis en heeft haar langzamerhand het plezier in harpspelen weer teruggegeven met als gevolg de opname in 2013 van de CD “Trust”.
Na certificering als therapeutisch harpiste (CTHP) volgde zij een opleiding “Musik am Krankenbett” in Duitsland, en momenteel is zij daar nog bezig met een verdiepende studie: “KlangHeilung Intensiv”.
 Door nu, zowel vanuit de klassieke opleiding als vanuit de therapeutische opleidingen te kunnen combineren, is het spelen voor haar rijker, vrijer en breder geworden. 
Van ziekenhuis naar yogaklas, van ligconcert naar leerling, van hospice naar harpduo, van herdenking naar Kerstconcert. Een rijke variatie aan harpklanken, die hopelijk het leven een stukje mooier maakt.